Barcelona Küresel Sağlık Enstitüsü tarafından yapılan ve Nature Medicine dergisinde yayımlanan araştırma, sıcaklıkların sağlık üzerindeki etkilerini çarpıcı bir şekilde ortaya koydu. Ancak bu araştırma, aynı zamanda toplumların yüksek sıcaklıklarla başa çıkabilme yeteneklerini artırdığını da gösteriyor.
Araştırma ve Veriler
Uluslararası araştırma ekibi, 35 Avrupa ülkesindeki 823 bölgeden elde edilen 2023 yılına ait sıcaklığa bağlı ölüm oranlarını tahmin etmek amacıyla Avrupa İstatistik Ofisi'nden (Eurostat) alınan 96 milyon ölüm verisini inceledi. Sonuçlar, geçen yıl Avrupa genelinde sıcaklık nedeniyle 47 bin 690 ölüm gerçekleştiğini ortaya koydu. Bu rakam, 2015'ten bu yana kaydedilen en yüksek ikinci sıcaklıkla ilgili ölüm oranı olurken, en yüksek oran 2022'de kaydedilmişti.
Araştırma, Güney Avrupa ülkelerinin sıcaklığa bağlı ölümlerde en yüksek oranlara sahip olduğunu gösterdi. Özellikle Yunanistan, her bir milyon nüfus başına 393 ölümle listenin başında yer alırken, onu sırasıyla Bulgaristan (229 ölüm), İtalya (209 ölüm) ve İspanya (175 ölüm) takip etti. Almanya'da ise her bir milyon nüfus başına 76 ölüm görüldü.
Mutlak rakamlarla bakıldığında, İtalya'da 2023 yılında yaklaşık 12 bin 750, Almanya'da ise 6 bin 376 kişinin sıcaklığa bağlı nedenlerle hayatını kaybettiği tahmin ediliyor. Araştırmada, yaşlılar arasında sıcaklık nedeniyle hayatını kaybeden kadınların erkeklerden daha fazla olduğu da vurgulandı.
Önlemler ve Sonuçlar
Araştırma ekibi, alınan önlemler olmasaydı sıcaklığa bağlı ölüm oranlarının nasıl olacağını da modelledi. Bu önlemler, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, toplumsal koruma önlemleri, yaşam tarzı iyileştirmeleri, iş sağlığına yönelik ilerlemeler, risk konusunda farkındalığın artırılması ve daha etkili iletişim gibi faktörleri içeriyor. Önlemler olmadan, 2023’teki ölüm oranlarının genel nüfus içinde yüzde 80 daha fazla, 80 yaş üstü nüfus içinde ise yüzde 100 daha fazla olabileceği tahmin ediliyor.
Araştırmanın başındaki isim Elisa Gallo, bu sonuçların yüzyılın başında Avrupa'nın yüksek sıcaklıklara karşı nasıl uyum sağladığını ve alınan önlemlerin sıcaklığa bağlı kırılganlığı nasıl azalttığını gösterdiğini belirtti. Gallo, Avrupa genelindeki optimal sıcaklığın 2000 yılından bu yana arttığını ve 2000-2004 döneminde 15 derece olan bu optimal sıcaklığın 2015-2019 döneminde 17,7 dereceye yükseldiğini vurguladı.
Uzun Vadeli Eğilimler ve Kamu Sağlığı Önlemleri
Gallo, bu artışın büyük olasılıkla genel sosyoekonomik ilerlemeler, kişisel davranışlarda iyileşmeler ve 2003 yılındaki rekor sıcaklığa karşı alınan kamu sağlığı önlemlerinin bir sonucu olduğunu belirtti. Bu bulgular, Avrupa'nın sıcaklıklara karşı daha az kırılgan hale geldiğini ve toplumun sağlığı koruma stratejilerinde önemli ilerlemeler kaydettiğini gösteriyor.
Aşırı sıcaklıkların sağlık üzerindeki olumsuz etkileri ciddi bir endişe kaynağı olmaya devam etse de, alınan önlemler ve toplumsal uyum süreçleri sayesinde bu etkilerin hafifletilmesi mümkün olabiliyor. Kamu sağlığı önlemlerinin ve toplumsal farkındalığın artmasıyla, gelecekteki sıcak hava dalgalarının etkilerini daha iyi yönetmek ve minimize etmek mümkün olabilir.
