Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) verilerinee göre 2018 yılında 1029 erkek çocuk, 2019 yılında 940 erkek çocuk evlendi. Kız çocuklarda ise rakamlar çok daha yüksek oranlarda gerçekleşti. 2018 yılında 20.809 kız çocuk, 2019 yılında 17.047 kız çocuk zorla evlendirildi.
Çocuk yaşta evlilikler toplumda geçmişten devam ederek günümüze kadar gelen bir sorun.
Çocuk yaşta evlilik mağdurlarından bir tanesi de 40 yıl önce daha 11 yaşındayken zorla evlendirilen Kürt dengbêj Kurdê.
Rûdaw’a konuşan Dengbêj Kurdê 11 yaşında zorla evlendirildiği hikayesini, şu sözlerle anlattı:
“Benin doğduğum gece babam çüt sürmeye gitmişti. Babam eve döndüğü zaman nenem onu karşılayarak ‘İsa oğlum müjdeler olsun bir kızın oldu’ diyor. Babam annemi çok seviyordu. Annem bana ‘baban heyecanlı bir şekilde yüzünü açarak kızıma kurban olayım ne kadar güzel, kızımı kendime berdêl yapacağım’ dedi. 11 yaşındaydım sokakta arkadaşlarımla oynarken teyzemin bizim eve gittiğini gördüm. Ben de arkasından koşarak eve gittim. Eve gittiğimde annem ağlıyordu. Anne niye ağlıyorsun dedim. Bana ‘baban seni kendisi için berdêl olarak vermiş.’ Saçıma kına yaktılar, davul ve zurna çalıyorlardı ve çok mutluydular. Gelini götürdüler ama ben daha çocuk, masumdum. Allah bu zulmü kabul etmesin.”
Çocuk hakları mücadelesi veren sivil toplum kuruluşları çocuk evliliklerine tepki gösteriyor.
Diyarbakır Barosu Başkan Yardımcısı ve Çocuk Hakları Merkezi Sorumlusu Gazal Bayram Koluman, “Yaşam hakkı, eğitim hakkı, sağlık hakkı, korunma hakkı gibi bir çok hakları var. Hak başlığı altında oyun oynamak da çocukların hakkıdır. Zorla evlilikler bütün bu hakların ihlal edilmesidir” dedi.
Çocuk yaşta evlilikler dünya genelinde yaşanan bir sorun.
Save the Children Örgütü’nün raporuna göre, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgınının başlangıcından şu ana kadar dünya genelinde 500 bin erkek ve kız çocuk zorla evlendirildi.
Dünya genelinde faaliyet yürüten Sivil Toplum Kuruluşları çocuk yaşta evliliklerin önüne geçmek için çalışmalar yürütüyor.
Diyarbakır İnsan Hakları Derneği Yetkilisi Mustafa Altıntop, “Bu konuda tek bir aktörün suçlu olduğunu söyleyemeyiz. Aile, toplum ve devlet de çocuklar hariç hepimiz suçluyuz” değerlendirmesinde bulundu.
Toplumdaki bir çok kesim gibi gençler de çocuk yaşta evliliklere karşı çıkıyor.
Zilan Eleftos adlı genç kız, “Nenem ve annem de daha çocuk yaştayken evlendirilmiş. İnsan küçük yaşta daha kendini bile tanımıyor. Doğru bir şey değil” ifadelerini kullandı.
Abdulkadir Özdemir de çocuk yaşta evliliklerin utanç olduğunu söyledi.
Melek Çiçek, “Çocukların günahını alan anne babaların yeri cehennemdir” diye konuştu.
Uluslararası kuruluşların raporlarına göre, çocuk yaşta evlilikler en çok Güney Asya, Orta ve Batı Afrika, Latin Amerika ve savaşın yaşandığı Afganistan, Suriye ve Yemen gibi ülkelerde yaşanıyor.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, 0-17 yaş arasındakiler çocuk olarak kabul ediliyor ve bu yaşlar arasında evlendirilmeleri suç sayılıyor.RUDAW