Diyabetin Artışı ve Sağlıklı Beslenme Alışkanlıkları İle Önlenmesi

Günlük Tuz Tüketim Rehberi: Ne Kadar Tuz Tüketmeliyiz?

Dr. Öztürk, 10 milyonun üzerinde diyabetli birey bulunan Türkiye’de, diyabetin önlenmesi için dengeli bir beslenme düzeninin önemine dikkat çekti.

Diyabetin Artışı ve Önlenmesi İçin Sağlıklı Beslenme

Dr. Ece Yıldız Öztürk, diyabetin önlenmesinde karbonhidrat, protein ve sağlıklı yağların dengeli bir şekilde tüketilmesinin kritik olduğunu belirtti. Sebzeler, meyveler, tam tahıllar, sağlıklı yağlar ve düşük yağlı süt ürünlerini içeren bir diyetin diyabetin yönetilmesine yardımcı olacağını söyledi. Ayrıca, beyaz ekmek ve un yerine tam tahıllı ürünlerin (tam buğday ekmeği, bulgur, esmer pirinç) tercih edilmesi gerektiğini vurguladı. Tam tahılların yüksek lif içeriği sayesinde kan şekeri dengesini sağlamaya yardımcı olduğunu ifade etti.

Diyabetin Dünya ve Türkiye’deki Durumu

Dr. Ece Yıldız Öztürk, diyabetin dünya genelinde büyük bir sağlık sorunu haline geldiğini ve Türkiye'de de halk sağlığı açısından büyük bir tehdit oluşturduğunu belirtti. Türkiye’de diyabet prevalansının hızla arttığına dikkat çeken Öztürk, 2000 yılından itibaren diyabetin dünya genelinde %70 arttığını, bu artışın Türkiye’de ise dünya ortalamasının üç katı, Avrupa ortalamasının ise dört katı seviyelerine ulaştığını söyledi. 2019’da diyabetin, ölüme neden olan hastalıklar sıralamasında 10. sıraya yerleştiğini ve erkeklerde diyabete bağlı ölümlerin %80 oranında arttığını belirtti.

Tip 2 Diyabet ve Çocukluktaki Artış

Dr. Öztürk, Tip 2 diyabetin sadece yetişkinlerde değil, çocuklar arasında da giderek daha fazla görüldüğünü ifade etti. "Diyabetin başlıca sebepleri arasında obezite, hareketsizlik, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve genetik faktörler yer alıyor. Özellikle büyük şehirlerde fast food tüketimi ve fiziksel aktivite eksikliği bu durumu daha da kötüleştiriyor" dedi. Türkiye'de 10 yıl arayla yapılan araştırmalara göre Tip 2 diyabetin yaygınlığının %7,5’tan %13,5’a çıktığını belirtti.

Diyabeti Engellemek İçin Alınabilecek Önlemler

Dr. Öztürk, diyabetin gelişimini engellemek veya geciktirmek için sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sağlıklı kilo kontrolü ve yaşam tarzı değişikliklerinin önemli olduğunu vurguladı. "Sağlıklı ve dengeli beslenme, her gün 1 saat kardiyo-egzersiz yapmak, sağlıklı kiloyu korumak gibi adımlar diyabeti önleyebilir" dedi. Ayrıca, stres yönetimi, yeterli uyku, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan kaçınmanın da Tip 2 diyabet üzerinde olumlu etkiler yarattığını belirtti.

Diyabetin Önlenmesi İçin Beslenme Önerileri

Diyabetin önlenmesinde doğru beslenme alışkanlıklarının önemini anlatan Dr. Ece Yıldız Öztürk, şu önerilerde bulundu:

1. Karbonhidrat, Protein ve Sağlıklı Yağlar Dengesi: Karbonhidrat, protein ve sağlıklı yağları dengeli bir şekilde almak önemlidir. Bu, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.

2. Tam Tahıllı Ürünler: Beyaz ekmek ve un yerine tam tahıllı ürünler (tam buğday ekmeği, bulgur, esmer pirinç) tüketilmelidir. Tam tahıllar, lif açısından zengindir ve kan şekerini dengelemeye yardımcı olur.

3. Yüksek Lifli Gıdalar: Sebzeler, meyveler, baklagiller ve kuruyemişler gibi yüksek lif içeren gıdalar tercih edilmelidir. Lif, sindirimi yavaşlatarak kan şekerinin hızla yükselmesini engeller.

4. İşlenmiş Gıdalardan Kaçının: Rafine şeker, işlenmiş gıdalar (hazır atıştırmalıklar, şekerli içecekler) kan şekerinin hızla yükselmesine neden olabilir, bu yüzden bu tür gıdalardan kaçınılmalıdır.

5. Sağlıklı Yağlar: Kırmızı et, tam yağlı süt ürünleri ve işlenmiş gıdalardaki doymuş ve trans yağlardan kaçınılmalı; yerine zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar tercih edilmelidir.

6. Düzenli Öğün ve Atıştırmalıklar: Öğünlerin düzenli aralıklarla tüketilmesi, kan şekeri seviyelerinin stabil kalmasına yardımcı olur. Ara öğünlerde sağlıklı atıştırmalıklar (meyve, yoğurt, kuruyemiş) tercih edilmelidir.

7. Yeterli Su Tüketimi: Yeterli miktarda su içmek, metabolizmanın düzgün çalışmasına yardımcı olur. Günde en az 8-10 bardak su tüketilmesi önerilmektedir.