16 Mart 1988 tarihinde çoğu kadın ve çocuklardan oluşan binlerce Kürt’ün Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye düzenlenen kimyasal saldırısında yaşamını yitirmesinin üzerinden 33 yıl geçti.
Batman Ahmedi Hani İnanç Kültür Derneği, dernek merkezinde düzenlediği programda mevlüt okutarak, Halepçe kurbanlarını andı.
Rûdaw’a konuşan Batman Ehmedê Xanî Derneği Başkanı Muhammed Said Temel, “Halepçe kurbanlarını düzenlediğimiz mevlüt programında andık. Önceki yıllarda farklı akademisyen ve yazarlar getirterek etkinlikler düzenliyorduk. Ama bu yıl siyasi ve pandemi koşullarından dolayı böyle bir program gerçekleştirdik” dedi.
Muhammed Said Temel, Halepçe kurbanları için dua ederek mevlüt okuttuklarını söyledi.
Kürt halkının bir çok kez zulüm ve soykırımla karşılaştığını belirten Temel, İslam dünyasının Halepçe Katliamı’na sessiz kaldığını ifade etti.
Halepçe Katliamı
16 Mart 1988 tarihinde çoğu kadın ve çocuklardan oluşan binlerce Kürt, Saddam Hüseyin'in emriyle Halepçe'ye düzenlenen kimyasal saldırıda yaşamını yitirdi.
Tarihe “Halepçe Katliamı” olarak geçen bu insanlık dışı saldırı, Saddam Hüseyin liderliğindeki Baas rejiminin Güney Kürdistan’da Kürt halkına karşı 1986-1989 yılları arasında sistematik olarak sürdürdüğü Enfal Soykırımı’nın bir parçasıydı.
12 Mart 1986’da başlayıp, 7 Haziran 1989’da sona eren Enfal Soykırımı sürecinde 182 bin Kürt katledildi, 4500 köy ve 30 ilçe yerlebir edildi, camiler, kiliseler, ibadethaneler yıkıldı.
16 Mart 1988'de, Irak Hava Kuvvetleri’ne ait sekiz MiG-23 uçağı 40 bin nüfuslu Halepçe'ye beş saat boyunca zehirli gaz bombaları yağdırdı.
O anlara şahit olanlar, kente düşen bombaların içindeki "elma kokulu" gazların birkaç dakika içerisinde tüm kente yayılmaya başladığını söylüyor.
5 bin şehit, 10 bin yaralı
Halepçe Katiliamında çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere en az 5 bin kişi şehit düştü, 10 binden fazla kişi de yaralandı.
Olay yerine ilk varan Sınır Tanımayan Doktorlar ekibi, hardal gazı kullanıldığını teyit etti. Belçikalı ve Hollandalı doktorlardan oluşan bu ekip, kullanılan zehirler arasında muhtemelen siyanür de olduğunu bildirdi.
Halepçe Katliamı’ndan yaralı kurtulanların bazıları kalıcı hastalıklara yakalandı.
2003 yılında devrilen Saddam Hüseyin, Kürtlere karşı yürüttüğü Enfal Katliamı kapsamında 180 bin kişinin ölümünden sorumlu tutularak yargılandı.
Ancak Duceyl Katliamı nedeniyle aldığı idam cezasıyla 2006'da asıldı. Ölümünün ardından ise Kürtlere karşı "soykırım" uygulamaktan yargılandığı davada suçlu bulundu.
Saddam Hüseyin'in “Kimyasal Ali” lakaplı kuzeni Ali Hasan el Mecid ise 2010 yılında, aralarında Halepçe Katliamının da bulunduğu zehirli gaz saldırılarının emrini vermekten idam edildi.
1 Mart 2010'da Irak Yüksek Ceza Mahkemesi Halepçe Katliamı soykırım olarak tanıdı. Kürdistan Bölgesihükümeti tarafından bu karar memnuniyetle karşılansa da, Bağdat yönetimi tarafından Halepçeli ailelere gereken destek verilmedi, vaadler yerine getirilmedi.
Kürdistan Bölgesi Hükümeti, Mart 2014'te Süleymaniye'ye bağlı olan Halepçe'nin il olmasına karar verdi.
Ancak üzerinden 33 yıl geçmesine ragmen, tarihe kara bir leke olarak düşen bu katliamın acıları ve anıları Kürt halkının hafızasında hala ilk günkü kadar taze.