Yıllardır Hakkarilileri oldukça rahatsız eden ‘Keledoş’ yemeğinin Vanlılara mı? “yoksa” Ağrılılara mı? ait tartışmalarına son noktayı “Van Ticaret ve Sanayi Odası” (VANTSO) “Coğrafi İşaret” ile koymuş gibi görünüyor. Ama nokraları sevmediğimi herkes bilir. Ben parantezden yanayım.
Hakkari yöresel yemekler noktasında çok zengin bir çeşitliliğe sahip. Kentin sınırları içerisinde 3 bin rakımın üzerinde yaklaşık 30 doruk bulunuyor. Bu eşsiz dorukların eteklerinde ise bin bir çeşit pancar yetişiyor. Pancar çeşitliliğinin fazla olması hasebiyle de hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı bir kenttir. Et yemeklerinin sıkça tüketildiği yörede yüksek rakımlı dağlardan toplanan bin bir çeşit pancarla birleşince yöresel yemekler misafirlerin de iştahını kabartıyor.
Bu yöresel yemeklerin birçoğu maalesef tanıtılmamış. Öyle ki bunlardan biri de son günlerde Van ve Ağrı şehirlerinin tartışma konusu yaptığı “Keledoş” yemeğidir.
“Keledoş” tartışması ilk olarak Ağrı Belediye Başkanı Savcı Sayan, tarafından sosyal medya üzerinden gündeme geldi. Vanlılar da VANTSO tarafından alınan coğrafi işaret ile tartışmayı alevlendirdi. Başkan Sayan’ın “Keledoş” tartışmasının ardından rahatsızlandığını ve hastaneye kaldırıldığını öğrendik. Vanlılar bu defa sosyal medya hesaplarından mizahi olarak “Son bir haftadır Van’ın meşhur yemeği “KELEDOŞ” üzerinden gündem olmaya çalışan Ağrı Belediye Başkanı Savcı Sayan, ağır geçen hatalığından dolayı hastaneye kaldırıldı ve yarın ise Ankara’ya sevk edilecek” paylaşımı yaptı. Evet yine Vanlılar kazandı.
“Hakkarililer Yine Seyirci”
Bunlar yaşanırken Hakkarililer ise yine seyirci kaldı. Tabi Hakkarilileri anlamak zor. Galiba Hakkarililer para etmeyen bir şeyi tartışmaz. Yada ne bileyim. Acaba Hakkarililer ekmeğine çok mert oldukları için mi? susuyor veya sahip çıkmıyor? Ama hemşerilerimin bu yazımı sosyal medya hesaplarından paylaşarak yöresel yemeklerine sahip çıkacaklarına inanıyorum.
“Çocukluğumuza Gidelim”
Bizim çocukken bir tekerlememiz vardı. Annemiz her “Keledoş” yemeği yaptığında yer sofrasında kardeşlerimizle oluşturduğumuz çemberde karşılıklı olarak birbirimize yemek gelene kadar bu tekerlemeyi söylerdik. Özellikle rahmetle andığım amcaoğlum vardı. Onu her gördüğümüzde bu tekerlemeyi söylerdik. Pancar Keledoş lafından hiç hoşlanmazdı ve bizi kovalardı. Mekanı cennet olsun.
“Tekerlememiz”
Şöyle ki “Pancar Keledoş, Dah’ni Qute, Ser Pitat”. Tekerleme de yemeğin malzemelerinden bahsedildiği gibi tatlı bir samimiyette vardı ki karşımızdakine patates kafa diyorduk.
Hakkarililerin son yüz yılda çeşitli nedenlerle Van iline göç ettirildiği hepinizin malumudur. Hemşerilerimiz Van iline meşhur sağdıç kahvaltımız ve kilimlerimiz başta olmak üzere yöresel yemek çeşitlerimiz ile birlikte göç etti. Ticari zekaları sayesinde bu kültürel zenginlikleri ile ayakta kalmayı başardılar. Van’ın birçok sokağında iş yerleri açtılar. Onlar geçimlerini sağlarken ürünlerimiz Van’ın reklam yüzü oldu ve Van kalkındı.
Değerli Vanlı kardeşlerim, yaşadığımız çağda yöresel yemekleri yapabilmek için illa o yörenin insanı olmanıza gerek yok. Pratik tariflerle beğenilen yöresel lezzetleri herkes yapabilir. Yöremize ait yemeği tescilleyerek kendinize mal etmeniz kültür gaspıdır. Yine belirtiyorum ki yemeğimizi 2017’de tescillemeniz sizin olduğu anlamına gelmez. Bizim tapu gibi “ Tekerlememiz” “Yaşlılarımız” Tarihçilerimiz” var. Tescili bize devredin. Vallahi yemeğimizi haram ederiz, boğazınızda kalır onun gibi hastanelik olursunuz. Saygılarımla..