Ukrayna'nın işgaline tepki gösterdikleri için tehdit edildiklerini belirten Amsterdam'daki Rusya Ortodoks Kilisesi rahipleri, Fener Rum Patrikhanesi'ne katılma kararı aldı. Amsterdamlı din adamları, Fener Rum Patrikhanesi'nin temsilcisi olan Belçika, Hollanda ve Lüksemburg Metropolitan Athenagoras'ın piskoposluğuna dahil edilmeleri için başvurdu. Metropolit, başvuruyu değerlendirmeyi kabul etti ve Başpiskopos Elisey'den kanuni bir tahliye mektubu talep etmeyi kararlaştırdı. Kilise konseyi, din adamlarının Rusya Ortodoks Kilisesi'nden ayrılma kararına destek vererek, cemaatin de onları izlemesi önerisinde bulundu. Bu öneri, 26 Mart'ta yapılacak özel bir toplantıda değerlendirilecek.
‘AYİNLERDE PATRİK KİRİLL'İN ADININ ANILMAYACAK’
Hollanda'daki Ortodoks kilisesi cemaati, Rusya Ortodoks Kilisesi ruhani lider Patrik Kirill'den, Ukrayna'nın işgaline son verilmesi yönünde bir çağrıda bulunmasını talep eden bir bildiri hazırlamıştı. Ancak Patrik Kirill, Ukrayna'nın işgaline tam desteğini açıkladı. Bunun üzerine Hollanda'daki kilisenin cemaati ve rahipleri, Patrik Kirill'in işgale destek veren tutumunu kabul etmediklerini belirtti. Cemaat, Lahey'deki Rusya Ortodoks Piskoposu Elisey'e, işgale yönelik desteği nedeniyle artık ayinlerde Patrik Kirill'in adının anılmayacağını bildirdi. BBC Türkçe'den Yusuf Özkan'ın haberine göre kilisede, ayin öncesi manevi lider patriğin adını anmak bir gelenek. Bu yapılmazsa kilisenin bölüneceği yönünde bir inanış var.
LAHEY'DEKİ PİSKOPOS ELİSEY, AMSTERDAM'DAKİ KİLİSEYE GİTTİ
Nederlend Dagblad gazetesine göre, kilisesinin bu kararı üzerine, Lahey'deki Piskopos Elisey, geçen Pazar günü ayin öncesi Rusya Büyükelçiliği'ne ait diplomatik plakalı bir araçla Amsterdam'daki kiliseye geldi. Çünkü, eğer kilisede piskopos varsa, doğal olarak ayinlere o başkanlık ediyor. Elisey'in davranışını "baskın ve göz dağı" olarak değerlendiren Amsterdamlı din adamları, Patrik Kirill'in adını anmamakta ısrar etti. Bu görevi başka cemaatten olan bir rahip yerine getirdi.
KİLİSE DUVARINA 'Z' HARFİ
Piskopos Elisey'in, özel sohbette rahiplerin bu tutumunun "sadece kilise için değil Rusya Dışişleri Bakanlığı için de endişe kaynağı olduğu ve Moskova'nın kiliseyi dikkatle izlediğini" söylediği belirtildi. Geçen salı günü de Kilise duvarlarına Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin simgesi olarak kabul edilen "Z" harfi çizildi.
Amsterdam'daki 4 rahip ve diyakoz, "Hem Rus devleti hem de piskopos tarafından baskı altına alındıklarını" savunarak, ruhsal olarak güvenli bir ortam bulunmadığı gerekçesiyle oybirliğiyle Rusya Ortodoks Kilisesi'nden ayrılma kararı aldı.
Amsterdamlı din adamları, Fener Rum Patrikhanesi'nin temsilcisi olan Belçika, Hollanda ve Lüksemburg Metropolitan Athenagoras'ın piskoposluğuna dahil edilmeleri için başvurdu. Metropolit, başvuruyu değerlendirmeyi kabul etti ve Başpiskopos Elisey'den kanuni bir tahliye mektubu talep etmeyi kararlaştırdı.
KİLİSE BİR SÜRE KAPALI KALACAK
Kilise konseyi, din adamlarının Rusya Ortodoks Kilisesi'nden ayrılma kararına destek vererek, cemaatin de onları izlemesi önerisinde bulundu. Bu öneri, 26 Mart'ta yapılacak özel bir toplantıda değerlendirilecek. Bu toplantıya kadar kilise, güvenlik gerekçesiyle kapalı kalacak.
Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ne 2019 yılında bağımsızlık verilmesi nedeniyle, Fener Rum Patrikhanesi ve Rusya Ortodoks Kilisesi arasında ortaya çıkan gerilimin, Amsterdam Kilisesi'nin kararıyla daha da artacağı belirtiliyor. Dönemin Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, 2019'daki seçimleri öncesi geniş halk desteği sağlamak bağımsızı kilise hayalini gerçekleştirmek için harekete geçti.
UKRAYNA ORTODOKS KİLİSESİ 2019'DA BAĞIMSIZLIĞINI KAZANDI
Yüzyıllardır Moskova Patrikhanesi'ne bağlı olan Ukrayna Ortodoks Kilisesi, 5 Ocak 2019'da Fener Rum Patriği Bartholemeos tarafından imzalanan "tomos" adlı kararname ile bağımsızlığını kazandı. Bu karar Moskova Patrikhanesi ile Fener Rum Patrikhanesi arasındaki ilişkileri kopma noktasına getirdi. Moskova, bağımsızlık kararını tanımadığını açıkladı. Uzmanlar, bunun sıradan bir dini anlaşmazlık değil, "Rusya ile Batı'nın Ukrayna'yı kendi eksenine çekme mücadelesinin bir parçası" olarak değerlendirmişti.
İstanbul ve Moskova'daki patrikhaneler arasında yetki tartışması da sürüyor. Ortodoks dünyasında "eşitler arası birinci" (primus inter pares) kabul edilen Fener Rum Patrikhanesi, kiliselere bağımsızlık tanıma hakkını yalnızca kendisinde görüyor. Moskova ise, Fener Rum Patrikhanesi'nin yetkilerini aştığını, bağımsızlık kararının kiliselerin kendi içinde alınması gerektiğini savunuyor.
