Özellikle Afrika kıtasında yoğun olarak görülen bu virüs, şimdi ise Avrupa'ya sıçradı. İsveç makamları, Afrika dışındaki ilk enfeksiyonun tespit edildiğini doğrulayarak, virüsün tehlikeli bir varyantının ülkelerinde görüldüğünü açıkladılar.
İsveç'te İlk Vaka: Clade I Varyantı
İsveç Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı Jakob Forssmed, düzenlediği basın toplantısında İsveç’te Mpox virüsünün daha ciddi bir türü olan ve Clade I olarak adlandırılan varyantının tespit edildiğini açıkladı. Bu varyant, Afrika dışındaki ilk Clade I vakası olarak kayıtlara geçti. Forssmed, enfeksiyonun başkent Stockholm'de bir hastada görüldüğünü belirtti. İsveç Halk Sağlığı Kurumu tarafından yapılan açıklamada, bu varyantın Afrika’da yoğun olarak görülen türden daha tehlikeli olduğu vurgulandı. İsveç’teki bu ilk vaka, Mpox virüsünün küresel yayılımının ne kadar ciddi bir boyuta ulaşabileceğini gösteriyor.
DSÖ'nün Küresel Acil Durum İlanı
Mpox virüsünün yayılımı, Dünya Sağlık Örgütü'nü küresel acil durum ilan etmeye zorladı. Kasım ayında DSÖ, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) virüsün cinsel yolla bulaştığını ilk kez doğrulamıştı. Bu durum, virüsün kontrol altına alınmasını daha da zorlaştırabileceği konusunda endişeleri artırdı. Afrikalı bilim insanları, virüsün cinsel yolla bulaşmasının hastalığın yayılımını hızlandırabileceği ve önleme çalışmalarını zorlaştırabileceği uyarısında bulunmuştu.
Afrika'daki Durum: Artan Vaka Sayıları ve Ölümler
Mpox virüsü özellikle Afrika kıtasında ciddi bir sağlık sorunu haline geldi. Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC), bu yıl kıta genelinde 17 binden fazla Mpox vakası ve 517 ölüm rapor edildiğini açıkladı. Bu sayılar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 160’lık bir artışa işaret ediyor. Afrika genelinde 13 ülke Mpox vakası bildirdi. Özellikle kırsal bölgelerde sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlı olması, hastalığın yayılımını kontrol altına almayı zorlaştırıyor. Africa CDC, ülkelerdeki sağlık altyapısının güçlendirilmesi ve virüsle mücadelede uluslararası işbirliğinin artırılması gerektiğini vurguladı.
Türkiye'de Durum: Henüz Vakaya Rastlanmadı
Mpox virüsü, Türkiye'de henüz tespit edilmedi. Sağlık Bakanlığı, Afrika kıtasında yoğun olarak görülen bu virüsün Türkiye’de henüz görülmediğini ve bu nedenle herhangi bir kısıtlama ya da ek tedbir ihtiyacının bulunmadığını açıkladı. Bakanlığın açıklamasında, Türkiye'nin bu süreci bilim kurulu ve sağlık altyapısıyla titizlikle takip ettiği belirtildi. Bununla birlikte, Mpox virüsünün küresel yayılımı göz önüne alındığında, Türkiye'nin de bu duruma karşı hazırlıklı olması ve olası bir yayılma durumunda gerekli önlemleri alması önem arz ediyor.
Mpox virüsünün Afrika dışına sıçraması, küresel sağlık tehditlerinin ne kadar hızlı yayılabileceğini bir kez daha gözler önüne serdi. Özellikle Clade I gibi tehlikeli varyantların yayılması, dünya genelindeki sağlık otoritelerini alarma geçirdi. İsveç'te tespit edilen bu ilk vaka, diğer Avrupa ülkeleri ve dünya genelinde yeni vakaların ortaya çıkabileceği endişesini artırıyor. DSÖ'nün küresel acil durum ilanı, tüm ülkelerin bu virüse karşı hazırlıklı olması gerektiğini bir kez daha hatırlatıyor.
Mpox, eski adıyla "maymun çiçeği" olarak bilinen, Monkeypox virüsünün neden olduğu nadir bir viral hastalıktır. İlk olarak 1958 yılında laboratuvar maymunlarında keşfedilmiş, bu nedenle "maymun çiçeği" adı verilmiştir. Ancak virüsün doğal rezervuarı kemirgenler ve diğer vahşi hayvanlardır, maymunlar bu virüsün ana taşıyıcıları değildir.
Mpox Virüsü Nedir ?
Mpox Virüsünün Belirtileri
Mpox, çiçek hastalığına benzer semptomlar gösterir ancak genellikle daha hafif seyreder. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Yorgunluk
- Lenf bezlerinde şişlik
- Döküntü: Yüzde başlayıp vücuda yayılan kabarcık şeklinde döküntüler görülür. Bu döküntüler sıvı dolu kabarcıklara dönüşebilir ve zamanla kabuklanarak iyileşir.
Belirtiler genellikle enfeksiyondan sonraki 6 ila 13 gün içinde ortaya çıkar, ancak bu süre 5 ila 21 gün arasında değişebilir.
Bulaşma Yolları
Mpox virüsü, enfekte bir hayvanın (genellikle kemirgenler veya primatlar) ısırması, kanı, vücut sıvıları veya lezyonları ile temas yoluyla insanlara bulaşabilir. İnsanlar arasında bulaşma ise şu yollarla gerçekleşebilir:
- Yakın fiziksel temas: Enfekte bir kişinin deri lezyonları veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas.
- Solunum yoluyla: Enfekte kişilerin solunum damlacıkları yoluyla.
- Kontamine eşyalar: Enfekte kişilerin giysileri, yatak çarşafları veya diğer kişisel eşyalarla temas.
Hastalığın Seyri ve Tedavi
Mpox genellikle kendi kendine iyileşen bir hastalıktır ve semptomlar 2 ila 4 hafta içinde kaybolur. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ve çocuklarda daha ciddi seyredebilir. Şu an için Mpox virüsüne özgü bir tedavi bulunmamaktadır, ancak çiçek hastalığı aşısı Mpox’a karşı da koruma sağlayabilir. Antiviral ilaçlar ve aşılar, hastalığın yayılımını kontrol altına almak için kullanılabilir.
Dünya Sağlık Örgütü'nün Uyarıları
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Mpox virüsünün cinsel yolla bulaşabileceğini doğrulamış ve bu durumun hastalığın yayılmasını daha zor hale getirebileceği konusunda uyarmıştır. Özellikle cinsel yolla bulaşma, hastalığın kontrol altına alınmasını daha da karmaşık hale getirebilir.
Mpox’un Küresel Etkisi
Mpox virüsü Afrika'da endemik bir hastalık olarak kabul edilse de, son zamanlarda vakalar Afrika dışındaki ülkelerde de görülmeye başlamıştır. DSÖ'nün "küresel acil durum" ilanı, hastalığın dünya genelinde ciddi bir tehdit oluşturabileceğini göstermektedir. Özellikle Avrupa ve Amerika'da ortaya çıkan vakalar, virüsün yayılımının uluslararası bir boyut kazandığını ortaya koymaktadır.
