ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin beklenen Tayvan ziyareti ABD ve Çin arasında gerilime yol açtı.
Reuters haber ajansına konuşan adı açıklanmayan bir kaynak ziyaret öncesi Çin savaş uçaklarının Tayvan Körfezi’nde Tayvan ile Çin’i ayıran sınırın yakınında uçuş yaptığını öne sürdü.
Reuters’a bilgi veren kaynak Çin savaş uçaklarının Tayvan ve Çin sınırı yakınında uçmasına ek olarak pazartesi gününden bu yana Çin savaş gemilerinin de bölgede seyrettiğini söyledi.Söz konusu kaynakk Çin savaş uçaklarının resmi olmayan sınır hattına kısa süreli taktik sortiler gerçekleştirdiğini, Tayvan’a ait savaş uçaklarının da yakın bir bölgede hazır tutulduğunu aktardı.
Kaynak uçakların öğle saatlerinde bölgeden ayrıldığını ancak gemilerin sınır bölgesinde kaldığını da belirtti.
Çin beklenen ziyaretten önce Pelosi’nin bağımsızlığını tanımadığı Tayvan’ı ziyaret etmemesi konusunda ABD’yi uyarmış, Washington yönetimi ise dün “Çin’in savaş tehditlerinin gözlerini korkutmadığı” açıklamasını yapmıştı.
ABD donanmasının Pasifik'teki 7. filosuna bağlı görev yapan Ronald Reagan savaş gemisi, hafta başında harp filosuyla Singapur'dan ayrılarak kuzeydoğu yönünde Güney Çin Denizi'ne doğru hareket etmişti.
PELOSİ’NİN ÇARŞAMBA GÜNÜ TAYVAN LİDERİ İLE GÖRÜŞMESİ BEKLENİYOR
Reuters’ın aktardığına göre Pelosi’nin seyahat programı hakkında bilgi sahibi bir kaynak ABD’li yetkilinin Çarşamba günü Tayvan lideri Tsai Ing-wen de dahil bir dizi yetkiliyle bir araya geleceğini söyledi. Ajansa konuşan diğer kaynaklar Pelosi’nin ayrıca Çin’in insan hakları ihlallerini eleştiren bir dizi Tayvanlı aktivist ile görüşmeyi planladığı bilgisini verdi.
Pazartesi günü Asya turuna Singapur ziyaretiyle başlayan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi ve beraberindekiler ziyaretin ikinci durağı olan Malezya'ya bu sabah vardı. Ziyarette Pelosi'ye, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Gregory Meeks, Gazi İşleri Komitesi Başkanı Mark Takano, Yollar ve Araçlar Komitesi Başkan Yardımcısı Suzan DelBene, İstihbarat Daimi Özel Komitesi üyesi Raja Krishnamoorthi ve Silahlı Kuvvetler Komitesi ile Dış İlişkiler Komitesi üyesi Andy Kim eşlik ediyor.
Pelosi’nin ofisi ABD’li heyetin Japonya ve Güney Kore’yi de ziyaret edeceğini açıklamış ancak Tayvan ziyareti ile resmi bir bilgi kamuoyuyla paylaşılmamıştı.
ÇİN: ABD BEDELİNİ ÖDEYECEK
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hua Chunying Salı günü yaptığı açıklamada olası ziyarete sert tepki verdi.
Pekin’in Pelosi’nin beklenen Tayvan ziyareti konusunda Washington ile iletişim halinde olduğunu söyleyen sözcü Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesi halinde ABD’nin “bedelini ödeyeceği” uyarısını yaptı. AFP’nin aktardığına göre sözcü, “ABD tarafı, Çin’in bağımsız güvenlik çıkarlarını baltalamanın sorumluluğunu üstlenecek ve bedelini ödeyecek” ifadelerini kullandı.
Beyaz Saray Pazartesi günü ABD’nin Çin ile gerilimi derinleştirmekle ilgilenmediğini açıklamıştı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, özerk adayı ziyaret edip etmeme kararının nihayetinde Pelosi’nin olduğunun altını çizdi. Kongre üyelerinin yıllardır Tayvan’ı rutin olarak ziyaret ettiğini kaydetti.
Kirby, “Basitçe söylemek gerekirse, Pekin’in uzun süredir devam eden ABD politikasıyla tutarlı potansiyel bir ziyareti bir tür krize dönüştürmesi veya bunu Tayvan Boğazı’nda veya çevresinde agresif askeri faaliyetleri artırmak için bir bahane olarak kullanması için hiçbir neden yok.” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Pelosi’nin ziyarete devam etmesi durumunda Çin’i “sorumlu davranmaya” çağırdı.
NİSAN'DA PLANLANAN ZİYARET İPTAL EDİLMİŞTİ
82 yaşındaki Pelosi'nin nisanda Tayvan'a yapmayı planladığı ziyaret, Kovid-19'a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o dönem Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, "25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı" olacak. Daha önce 1997'de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.