Dünyadaki kadın hareketlerine ilham olan Simone de Beauvoir Kadın Özgürlüğü Ödülü, Tahran’da ahlak polislerince gözaltına alındıktan sonra fenalaştıktan sonra yaşamını yitiren Kürt kadın Jina Mehsa Emini’nin ölümü ardından patlak veren gösterilere öncülük eden Rojhılat ve İranlı kadınlara verilecek.
Simone de Beauvoir Kadın Özgürlüğü Ödülü Komitesinden yapılan açıklamada kadınların isyanının tüm bir neslin özgürlük mücadelesine dönüştüğü belirtilerek “Jin, Jiyan, Azadi! Bu çağrı Mahsa Amini’nin 16 Eylül 2022’te Tahran’da öldürülmesinden bu yana İran sokaklarında ve tüm dünyada yankılandı” ifadelerine yer verildi.
Tören Simone de Beauvoir'ın doğum günü olan 9 Ocak Pazartesi günü, Paris saatiyle 11:00'de Erbil saati ile 13:00 Paris'te Rue Saint-Germain'de düzenlenecek. Törene felsefe profesörü, yazar ve Simone de Beauvoir'ın evlatlık kızı Sylvie Le Bon-de Beauvoir'ın başkanlık edecek.
2008 yılında Fransız feminist filozof ve “İkinci Cins”in yazarı onuruna verilen ödül, her yıl kadın özgürlüğünü savunan ve destekleyen kişi veya gruplara veriliyor.
Ödül, 1908'de dünyaya gelen ardından kadınlara ilişkin birçok çalışma bırakan ve 1986’da ölen Fransız filozof-yazar Simone de Beauvoir'ın yapıtları onuruna veriliyor.
De Beauvoir'ın İran'la derin bağları vardı. Orijinal adı " Le deuxième sexe " (İkinci Cins) olan 1949 tarihli 3 ciltlik kitabı, İranlı feministler ve aktivistler tarafından geniş çapta okundu. De Beauvoir, 1979'da iktidara gelen Ayetullah Humeyni yönetiminin kadınlara yönelik peçe takmayı zorunlu hale getirme ve diğer kısıtlamalarda dahil olmak üzere İranlı kadınların isyanını destekledi.
Ne olmuştu?
Jina Emini, 13 Ekim 2022'de Tahran'da ahlak polisi tarafından başörtüsünü İslami kurallara uygun şekilde takmadığı iddiasıyla gözaltına alınmıştı. Emini, gözaltında tutulduğu polis merkezinde bayılmış ve hastaneye kaldırılmıştı. Jina Emini hastanede 3 gün komada kaldıktan sonra hayatını kaybetmişti.
Jina'nın babası Emjad Emini, Rûdaw'a yaptığı açıklamada, Jina ile birlikte gözaltına alınan kişilerin, polislerin Jina’nın kafasına vurduğunu kendisine söylediğini aktarmıştı.
Jina Emini'nin ölümünün ardından Rojhılat'ta başlayıp tüm İran'a yayılan protestolar İran İslam Cumhuriyeti'ni "ahlak polisi"ni lağvetmeye mecbur bırakmıştı.
Üç aydır aralıklarla süren gösterilerde 500’ün üzerinde gösterici hayatını kaybetti, binlerce kişi tutuklandı 2 gösterici idam edildi.