Stoacılık Helenistik felsefenin en önemli akımlarından biri. Filozof Zenon’un kurduğu stoacılık düşüncesi o dönemde ve sonrasında birçok kişiyi etkiledi. Felsefesinin özünde ise insanın temel amacının mutluluk olduğu düşüncesi yatıyor. Bu felsefeye göre, insan mutluluğa ulaşmak içinse doğaya uygun yaşamalıdır. Bu nedenle de stoacılar insanın temel amacına uygun olarak yaşaması ve mutlu olması için pek çok ritüel geliştirdiler, saimi bir mutluluk arayışındaydılar. İşte stoacı felsefeye göre sizi mutlu edecek 6 ritüel.
1. Sizi üzen olaylar değil, inandıklarınızdır
Çoğu zaman inandığımız şeyler, bakış açımız ya da düşüncelerimiz yüzünden üzülürüz. Aslında olaylara farklı açıdan baktığımızda çok üzüldüğümüz bir şeyin bizi o kadar da üzmemesi gerektiğini fark ederiz. Mesela, aşık olduğunuz birinden ayrıldığınızı düşünün. Bu çok üzücü olabilir. Ancak ayrıldıktan sonra onun insanlara fiziksel olarak zarar veren, kötü biri olduğunu öğrenseniz yine de üzülür müsünüz? Yoksa böyle birinden ayrıldığınız için mutlu mu olursunuz?
Duygular rastgele oluşmaz, onlar inançları takip ederler. Stoacılara göre iyi ya da kötü yok sadece algı var. Bu nedenle bakış açınızı değiştirdiğinizde dünya değişir. İnançlarınızı gözden geçirin, duygularınızı değiştirebilirsiniz. Olumsuz şeyler hissettiğinizde kendinize bunun nedenini sorun ve mantıklı bir açıklama bulmaya çalışın.
2. Yapabileceklerinizi kontrol edin, gerisini görmezden gelin
Bir dönem pek çok yerde karşımıza çıkan bir metin vardı. Pek çok yerde Hitit duası olarak geçen bu metin ise şöyle;
“Tanrım bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirebilme cesaretini, değiştiremeyeceğim şeyleri kabullenebilme iç huzurunu ve ikisi arasındaki farkı anlayabilme aklını ver.”
Stoacılar da aslında huzurlu olmak ve iç mutluluklarına ulaşmak için tam olarak bu metni benimsiyor. Stoacılara göre bizi endişelendiren şeylerin çoğunluğu kontrol edemediğimiz şeyler. Bu nedenle de bunlar için endişelenmek anlamsız. Örneğin yarın dışarı çıkacaksınız ve şık bir elbise giymek istiyorsunuz ancak havanın yağmurlu olması ihtimali sizi strese sokuyor. Bununla ilgili olarak stres yapsanız da sonuç değişmeyecek, yağmuru engelleyemezsiniz. Bir dahaki sefere endişelendiğinizde, durun ve kendinize şu soruyu sorun: “Bunun üzerinde kontrolüm var mı?” Enerjinizi değiştirebileceğiniz şeylere verirseniz, daha kaliteli bir yaşam sürebilirsiniz.
3. Her şeyi kabullenin ancak pasif olmayın
Pek çok kişi “kabul etmek” kelimesini sevmez, bunu “pes etmek” gibi görür. Ancak hiç de öyle değil. Herhangi bir şey hakkında “olmalı” diye düşünüyorsanız, aslında gerçeklerden uzaklaşıyorsunuz demektir. Mesela “çocuklarım yaramazlık yapmamalı” düşüncesi gibi. Bu siz düşünüyorsunuz diye öyle olmak zorunda değil, çocuklar yaramazlık yaparlar. Bunu kabullenin ancak tabii ki buna karşı bazı tepkileriniz de olsun. “Olmalı ya da olmamalı” düşüncesi son derece mantıksız. Mantıksız düşünceler ise olumsuz duyguların kaynağıdır. Yani ilk adım gerçeği kabul etmektir. Ancak bu pasif olmanız gerektiği anlamına gelmez.
4. Kimin çocuğu olacağınızı seçin
Evet. bu cümle ilk başta mantıksız geliyor olabilir. Ancak, aslında değil. Şimdiye kadar bahsettiğimiz gibi sorunların başladığı yer genellikle düşünceleriniz ve inançlarınız. Ancak hayatı daha iyi yaşamak istiyorsak, diğer insanların deneyimlerinden faydalanmalıyız. Bu dünyada yalnız değiliz ve rol modellerden ya da mentorlardan öğreneceğimiz çok şey var. Stoacılığın ünlü düşünürlerinden Seneca bu konuda şöyle söylemiş; “Ebeveynlerimizi seçemediğimizi, onların şans eseri verildiğini söylemeyi seviyoruz – yine de kimin çocuğu olmak istediğimizi gerçekten seçebiliriz.”
5. Sabah ve akşam ritüelleri önemlidir
Pek çok araştırma, ritüellerin hayatınızı gerçekten iyileştirebileceğini gösteriyor. Pek Stoacılar hangi türü tavsiye ediyordu?
Sabah ritüelleri ve akşam ritüelleri stoacılar için son derece önemliydi. Biri onları güne hazırlıyor, diğeri ise gün sonunda işlerin nasıl gittiğini görmelerine yardımcı oluyordu. Stoacılar güne kendinize neyle karşılaşacağınızı hatırlatan bir ritüelle başlamanız gerektiğini düşünüyorlardı. Onlar mükemmelliğe inanmıyorlardı. Tüm insanların sürekli olarak geliştiğini düşünüyorlardı. Ritüeller ise bu gelişimin parçasıydı.
“Yaşadığınız sürece, nasıl yaşanacağını öğrenmeye devam edin.”
6. Kendinizi ne olursa olsun sevmeyi öğrenin
Kendinizi sevmek mutluluğa giden yolda en önemli şey. Yanlış kararlar alabilirsiniz, yanlış şeyler yapabilirsiniz. Ancak siz insansınız ve her şey sizin için. Kendinize karşı acımasız olmamalısınız.