2015 yılında kolluk kuvvetlerin operasyonu sonucu yıkılan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Diyarbakır'ın tarihi Sur ilçesinde 'acele kamulaştırma' kararıyla sahiplerinin ellerinden alınan evlerin yerine betonarme yapılar inşa edildi. İlçede, 50-100 bin TL gibi bedellerle Diyarbakırlıların elinden alınan binaların yerine inşa edilen betonarme evler, 600 bin ila 1 milyon TL arasında değişen fiyatlarla satışa çıkarıldı.
Birçok insanın öldüğü, askeri operasyonlarda büyük oranda yıkılan ilçede mahalleler boşaltıldı. Operasyonların ardından dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, "Sur'u öyle inşa edeceğiz ki aynen Toledo gibi mimari dokusuyla herkesin görmek istediği bir yer haline gelecek” sözleriyle 'kentsel dönüşümü' duyurmuştu. 21 Mart 2016 tarihine Bakanlar Kurulu kararıyla riskli alan sınırları içerisinde bulunduğu öne sürülen 368 adadaki 6 bin 300 parsel, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından acele kamulaştırma kapsamına alınmıştı. Geçen 5 yıllık sürede Sur genelindeki kentsel dönüşüm projesi kapsamında 334'ü tescilli olmak üzere 3 bin 569 yapı yıkılmıştı.
BETONARME TİPİ EVLER SATIŞTA
'Kentsel dönüşüm' sonrası inşa edilen betonarme tipi evler, emlak satışı yapan siteler üzerinden satışa çıkarıldı. Evlerin, 'satılık villa' denilerek ilana verilmesi dikkati çekti. İlan sayfalarında, “tarih ve lüks iç içe" “Diyarbakır'ın yeni yüzü" ibaresiyle satışa sunulan evlerin, iç ve dış dekorasyon fotoğraflarına da yer verildi. Geleneksel Sur mimari dokusuna aykırı şekilde inşa edildiği gerekçesiyle tepkilere neden olan söz konusu yapılar, kentteki sivil toplum örgütleri tarafından “cezaevine” benzetilmişti.
'KIRIK DÖKÜK EVLERİ 30 BİN TL OLABİLİR AMA ORADA KURDUKLARI HAYATLARI PAHA BİÇİLEMEZDİ'
Deva Partisi Diyarbakır İl Başkanı Cihan Ülsen de yapıların satışa çıkarılmasına tepki göstererek, “Bu insanlar oraya hayatlarını, anılarını, sevdiklerini, gecesini, gündüzünü bıraktı. Kırık dökük evleri 30 bin TL olabilir ama orada kurdukları hayatları paha biçilmezdi. Son sözü Pasurlu Nefi söylesin: Başkasının hayallerine talip olan, betondan mezar yapar kendine” ifadelerini kullandı.