Haber: Mimar Kaya
Gulureş Baba Mahallesinde bulunan Zeynel bey Medresesi çevresine, mahalle sakinleri tarafından izinsiz olarak açılan mezarlıklar, hem bölgenin tarihi değerini tehdit ediyor hem de kent estetiğine zarar veriyor.
Tepkilerin odağındaki Zeynel Bey Medresesi, Hakkari’nin 1. derece sit alanında yer alıyor ve tarihi restorasyonu, üniversite tarafından gerçekleştirilen projelerle yeniden hayat buluyor. Ancak medresenin etrafında artan mezar defni, bölgedeki kültürel ve tarihi değerlerin korunmasına yönelik endişeleri artırdı.
Zeynel Beyin 20. kuşak torunu olan gazeteci Mimar Kaya, medresenin çevresindeki 8 bin metrekarelik araziyi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'ne şartlı bağışladıklarını belirterek, bu alanın kent entografya müzesi olarak kullanılacak. Kaya, “Zeynel Bey Medresesi'nin çevresinin temizlenmesi ve medrese ile uyumlu bir şekilde düzenlenmesi, hem tarihi değerlerin korunması hem de kent estetiğinin iyileştirilmesi açısından büyük önem taşıyor,” diye konuştu.
İzinsiz Mezarlıklar Kentin Tarihine Gölge Düşürüyor
Zeynel Bey Medresesi’nin çevresindeki arazinin mahalle sakinleri tarafından mezarlık olarak kullanılmasına karşı çıkan Kaya, bu durumun kabul edilemez olduğunu vurguladı. “Medrese çevresine mezarlık yapılması, bu kutsal mekânın çevresinin değerine ve kentimizin tarihine saygısızlık anlamına gelir. Tapulu arazimiz olmasına rağmen, bizden habersiz olarak oraya mezar yapılmış. Bu, belediyenin ve ilgili birimlerin sorumsuzluğunun bir göstergesidir,” dedi.
Kaya, belediyenin mezarlıklar müdürlüğü biriminin eksikliğine dikkat çekerek, kentteki mezarlıkların büyük bir düzensizlik içinde olduğunu belirtti. Bu tür izinsiz mezar defni, özellikle imkânı kısıtlı aileler tarafından “bir kereye mahsus” olarak yapılan bir davranış olarak öne çıkıyor. Kaya, “Ailelerin şehir mezarlığında arazisi olmadığı için, ölülerini defnetmek üzere boş gördükleri medrese civarına yerleştirmişler. Aileler tapulu arazimi kendi malıymış gibi görüyorlar. Bu da medresenin çevresinin bir mezarlığa dönüşmesine yol açıyor. Bu durumu engellemek için, belediyenin mezarlıklar biriminin hemen oluşturulması gerekiyor” dedi.
Kentin Tarihi Yapılarına Saygı Gösterilmeli
Zeynel Bey Medresesi’nin çevresinde izinsiz mezarların varlığı, sadece bir kültürel miras sorunu değil, aynı zamanda şehir planlaması açısından da önemli bir eksikliği ortaya koyuyor. Tarihi yapılar, sadece iç yapılarının korunmasıyla değil, aynı zamanda çevresindeki alanların da uyum içinde olmasını gerektirir. Kaya, söz konusu alanın bir an önce temizlenip, kent estetiği ile uyumlu bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini ifade etti.
Kaya, şunları söyledi: “Hakkari’nin tarihi dokusuna zarar vermemek adına, Zeynel Bey Medresesi çevresindeki mezarların kaldırılması bir zorunluluktur. Belediyenin, bu alandaki düzenlemeleri yaparak hem halk sağlığına hem de kent tarihine katkı sağlaması gerekmektedir. Kentin geçmişine sahip çıkmak, sadece medreseyi restore etmekle bitmiyor; çevresinin de korunması gerekiyor.”
Belediye ve Yetkililere Çağrı
Kentteki mezarlıkların düzenli ve bakımlı bir şekilde yönetilmemesi, Hakkari'nin tüm tarihi alanları için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Zeynel Bey Medresesi çevresindeki izinsiz mezarlıkların kaldırılması ve bu alanın tarihi dokusuna uygun bir şekilde yeniden düzenlenmesi, tüm Hakkari halkı için önemli bir adım olacak. Kaya ve ailesi, belediyeye çağrı yaparak, medrese çevresindeki mezarların derhal kaldırılmasını talep etti.
