Ülkede artan hayat pahalılığı ve düşen alım gücü en çok İstanbul’da yaşayanları etkiledi. Megakent birçok anlamda Avrupa’nın ve dünyanın en pahalı şehirlerinden biri haline getirildi. Bu durum da yurttaşların günlük hayatını doğrudan etkiledi. İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) mayıs ayına yönelik İstanbul Barometresi araştırması da kentte yaşayanların gündeminin ekonomik sorunlar olduğunu ortaya koydu.
İstanbul Barometresi Mayıs 2024 Raporu, 1-6 Haziran 2024 tarihleri arasında bin İstanbul sakini ile telefon üzerinden görüşülerek hazırlandı. Buna göre 10 evden 6’sında ekonomik sorunlar konuşuldu. Katılımcıların yüzde 60,3’ü ekonomik sorunların, yüzde 7,6’sı İsrail’in Gazze’yi işgalinin, yüzde 3,3’ü ise eğitim konularının ev içerisinde konuşulduğunu belirtti.
Katılımcılara bayram tatilinde ne yapacakları da soruldu. Bu soruya verilen cevaplar da oldukça dikkat çekici. Tatillerini genellikle kent dışında geçirdiğini belirten katılımcıların yüzde 22,2’si bu bayramda ekonomik sebeplerden ötürü İstanbul’da olacağını belirtti.
10 EVDEN 6’SINDA ZAM SINIRIN ÜSTÜNDE
Kredi kartı kullanımları da katılımcılara yöneltilen sorular arasında yer aldı. Kredi kartı kullananların yüzde 49,2’si aylık kredi kartı borcunun tamamını, yüzde 32,4’ü ise borcun asgari tutarını ödeyebildiğini belirtti. Yüzde 8,8’i ise kredi kartı borcunu hiç ödeyemediğini ifade etti. Araştırma göre İstanbul’da sadece 5 kişiden 1’i kenara para koyabiliyor. Katılımcıların yüzde 18,6’sı bazı ödemeleri yapamadığını ve borca girdiğini, yüzde 27’si pek geçinemediğini, yüzde 34,5’i kıt kanaat geçinebildiğini söylerken sadece yüzde 19,9’u ise geçinebildiğini ve kenara da para koyabildiğini belirtti.
Yine son yılların en önemli sorunlarından olan kira sorunu da araştırmada yer aldı. Buna göre katılımcıların yüzde 9,4’ü geçen ay kirasını ödeyemediğini belirtti. Yüzde 49,2’si ise son kira artış döneminde ev sahibi ile sorun yaşadığını belirtti. Yüzde 65,2’si son kira artışı döneminde kira artışının kanunda belirtilen yüzde 25’lik orandan daha yüksek olduğunu aktardı.
YURTTAŞIN STRES SEVİYESİ ÜST SINIRDA
Katılımcılara Mayıs ayındaki duygu halleri soruldu ve 10 üzerinden değerlendirmeleri istendi. İstanbulluların ortalama stres seviyesi 6,9 olarak ölçülürken kaygı seviyesi 5,8 olarak ölçüldü. Mayıs ayındaki yaşam memnuniyeti 4,9 ve mutluluk seviyesi 5,6 olarak ölçüldü
Katılımcılara göre İstanbul’un ilk üç sorunu ise yüzde 55,8 ile ulaşım, yüzde 49,8 ile ekonomik sorunlar ve yüzde 44,9 olası İstanbul depremi olarak belirlendi.
TASARRUFA GÜVEN YOK
En dikkat çekici verilerden biri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından duyurulan Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’ne ilişkin görüşler oldu. Tasarruf Paketi’ni yeterli bulanların oranı sadece yüzde 10 oldu. Yeterli bulmayanların oranı ise yüzde 78. Tasarruf Paketi’nin devlet kurumlarınca kararlı bir şekilde uygulanacağın düşünenlerin oranı ise sadece yüzde 16’da kalırken yüzde 70 ise bu konuda karamsar.
• Katılımcıların yüzde 22,2’si ekonomik sebeplerden ötürü bu bayramı İstanbul’da geçireceğini belirtti.
• Yüzde 69 Tasarruf Paketi’nin uygulanacağını düşünmüyor.
• Katılımcıların yüzde 60,3’ü ev içinde ekonomik sorunları konuştu.
• Kredi kartı kullananların yüzde 32,4’ü asgari borcu ödeyebiliyor.
• Son kira artışında %25 üstünde zam yapılan ev oranı yüzde 65.
