SGK'nın “yıpranma payı” olarak bilinen Fiilî Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) kapsamında yaptığı güncellemeyle, toplam 45 meslek grubu bu haktan faydalanabilecek. Ekim 2024’te duyurulan yeni düzenlemeyle birlikte bu hakka sahip mesleklerin sayısı artırılmıştı.
YIPRANMA PAYI NEDİR?
Yıpranma payı, fiziksel veya ruhsal olarak yıpratıcı, ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlara tanınan bir haktır. Bu uygulamayla, belirli mesleklerde çalışan bireylerin her yıl için emekliliklerine ek hizmet süresi eklenir ve emeklilik yaşı geriye çekilir.
Örneğin: Bir madenci, yer altında 360 gün çalıştığında, emeklilik hesabına 90 gün eklenebilir. Böylece bir yılda çalıştığı süre, emeklilik için 1 yıl 3 ay olarak sayılır. Bu ek süreler, en fazla 3 yıl olmak üzere, emeklilik yaş haddinden düşülebilir.
KİMLER FAYDALANABİLİYOR?
SGK tarafından yapılan açıklamaya göre, yıpranma payından yararlanmak için çalışanın ilgili meslek grubunda en az 3600 gün çalışmış olması gerekiyor. Bu şartı sağlayan çalışanlar, emeklilik yaşını daha erkene çekme imkanına sahip oluyor.
YIPRANMA PAYI UYGULANAN BAZI MESLEKLER:
- Madenciler (özellikle yer altı çalışanları)
- Askerler (subay, astsubay, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler)
- Polisler ve MİT mensupları
- İtfaiyeciler
- Radyoloji teknisyenleri ve sağlık çalışanları
- Gazeteciler ve basın çalışanları
- Demir-çelik fabrikası çalışanları
- Cam fabrikası ve atölyelerinde çalışanlar
- Cıva, kurşun ve arsenik üretim/tasarım işçileri
- Cezaevi ve infaz koruma memurları
- Çimento fabrikası çalışanları
Bu meslek gruplarının yanı sıra, SGK'nın resmî internet sitesinde yıpranma payı hakkına sahip toplam 45 meslek grubunun yer aldığı tam listeye ulaşmak mümkün.
SGK’nın güncellenmiş yıpranma payı düzenlemesi, erken emeklilik planı yapan birçok çalışan için sevindirici bir gelişme. Riskli ve ağır işlerde çalışan vatandaşlar, bu sayede hem daha erken emekli olabilecek hem de çalıştıkları sürenin karşılığını daha fazla alabilecek.
