Türkiye'de emekli olduğu halde çalışmaya devam eden 2 milyonun üzerinde kişi var. Emekli aylığı ile geçinemeyen milyonlarca kişi, değil emekliliğin keyfini çıkarmak, geçinebilmek için çalışmaya devam ediyor.
Emekliler bir yandan da hangi yıl emekli olurlarsa hak kaybı yaşamayacakları gibi, geçim derdini bir nebze rahatlatacak formüller arıyorlar.
Geçtiğimiz sene, 2024 yılından 2025 yılına geçerken ortaya çıkan yüzde 30 – 31 oranındaki farktan etkilenmemek için binlerce kişinin apar topar emekli olması da bunlardan biriydi.
Ancak bu gruptaki binlerce kişi emekli olduktan sonra çalışmaya devam etti
.Bu ise yeni bir soru işaretini ortaya çıkardı; emekli aylığını kestirerek çalışmaya devam edip yeniden emekli olduğunda aylığı düşecek mi?
Habertürk'te yazan ve çalışma yaşamı alanında uzmanlaşan Ahmet Kıvanç konuyu mercek altına aldı.
15 OCAK 2025'TEN ÖNCE EMEKLİ DİLEKÇESİ VEREN KARDA MI?
Okurlarının sorularını üzerinden emekli maaşları ile ilgili detayları paylaşan kendisine gelen şu soruyu cevapladı:
"2025 yılı 10 Ocak itibarıyla, emekli maaşlarında düşüş olacağı gerekçesiyle kamudan emekli oldum. Kadrom kadrolu işçi statüsündeydi ve şu anda 40.000 TL emekli maaşı almaktayım. Emekli olmasaydım maaşımın 28.000 TL'ye düşeceği belirtilmişti.
Emekli olduktan sonra tekrar çalışmaya başladım ve sosyal güvenlik destek primi ödemekteyim. Emekliliğimi dondurup eski işime dönersem, tekrar emekli olduğumda maaşımda 2025 yılında olduğu gibi düşüş yaşanır mı? Düşüş olursa ne kadar olur? Bu konuda yapmam gereken işlemler ve dikkat etmem gereken hususlar hakkında bilgi verebilir misiniz? "
Kıvanç, soru sahibinin, emeklilik dilekçesini 15 Ocak 2025'ten önce vermesi ile 9 bin 500 liranın cebine kaldığını söyledi.
"Şu an 40.000 TL olan emekli aylığınız yaklaşık 30.500 TL’ye düşecekti" diyen Kıvanç bu farkın emeklilik boyunca süreceğini kaydetti."2025 yılı emeklisine göre yüzde 31 oranında daha fazla aylık alacaksınız." diyen Kıvanç erken başvurunun doğru olduğunu belirtti.
Kıvanç, 15 Ocak 2025'ten önce emeklilik dilekçesi verip emekli olan kişinin, daha sonra çalışması durumuna ilişkin "O tarihten sonraki çalışmalarınızın karşılığı tutar, 2024 yılı emeklisi olarak hak kazandığınız tutarın üzerine eklenir. Yeni işinizde çalıştığınız her 360 güne karşılık emekli aylığınız, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen ortalama aylık kazancınızın yüzde 2’si oranında artar. Örneğin brüt 60.000 TL ücretle 720 gün çalışmanız halinde emekli aylığınız 2.400 TL artar. O süreçte emekli aylıklarına yapılan zamlar da dikkate alınarak emekli aylığınız yeniden hesaplanır.
Sonuç olarak, emekli aylığınızı dondurarak yeni bir işte çalışmaya başladığınız takdirde 2025 yılında ortaya çıkan düşüşten etkilenmezsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken, çalışmanız karşılığı emekli aylığında sağlayacağınız artışın emekli aylığını dondurduğunuzda meydana gelecek kayba değip değmediği."
GEÇ EMEKLİLİKTE KAYIP
1 Ekim 1998 yılında sigorta girişi yapan bir kişinin 2025 yılında emekli olmayıp daha sonra olması halinde maaşının her yıl düşüp düşmeyeceği sorusuna Kıvanç, gelecek yıllara dair şimdiden net bir bildirimde bulunamayacağını belirterek şu yorumda bulundu:
"Ancak, hükümetin enflasyon ve büyüme projeksiyonlarına göre, en az beş yıl çalıştıktan sonra 2024 yılındaki emekli aylığı seviyesine tekrar ulaşmak mümkün olacak. Bu durumda, 2025 yılı yerine 2026 yılında emekli olmanız halinde, yaşadığınız kaybın çok az bir kısmını telafi etmiş olursunuz. Diğer taraftan şunu da hesaba katmak gerekir. Emekliliği hak ettikten sonra emekli aylığı bağlatmayıp çalışmaya devam etmenin de bir maliyeti vardır. Emekli aylığını bağlatmadığınız için uğrayacağınız kaybı da hesaplamalısınız. Emekli aylığını alarak çalışmaya devam etmeniz daha avantajlı olabilir."
PRİM GÜNÜ EKSİKSE NE YAPILMALI?
1988 yılında sigorta girişi olan ancak pirim günü sayısı 4230 olan bir kişinin "Nasıl emekli olabilirim?" sorusuna Kıvanç "İki yolla emekli olabilirsiniz" diyerek şu açıklamayı yaptı:
"Prim gününüz 3600’den fazla olduğu için bundan sonra hiç çalışmazsanız 58 yaşında emekli olursunuz. İkinci yol ise normal emekliliktir. Bunun için sigortalı çalışmaya 23 Mayıs 1988 tarihinden önce başladıysanız 5225 prim gününü, bu tarihten sonra başladıysanız 5300 prim gününü tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Prim gününüzü tamamladığınız takdirde yaşa bakılmaksızın, tamamladığınız tarihte emeklilik hakkı elde edersiniz.
5300 prim gününe tabi olduğunuzu varsayarsak 1070 gün eksiğiniz kalıyor. Çocuklarınız için doğum borçlanması hakkınız varsa bu süreyi borçlandığınızda hemen emekli aylığı bağlatabilirsiniz. Borçlanma hakkınız yoksa söz konusu eksik günleri isteğe bağlı sigorta primi ile de tamamlayabilirsiniz."
