Kötü muamele, tecrit, işkence ve hak gasplarıyla gündemden düşmeyen cezaevleri, giderek büyüyen adaletsizlik sarmalı içerisinde ülkenin en sorunlu alanlarından biri oldu. Siyasi tutukluları haklarındaki cezaların infazını tamamlamış hükümlülerin tahliyelerinin önüne geçen kamuoyunda bilinen adıyla “infaz yakmalar” eklendi.
Siyasi tutukluların bir kısmı, cezalarını tamamlayıp koşullu salıverme şartları oluşmasına rağmen serbest bırakılmayarak, özgürlükleri gasp edildi. Tutuklulara dönük yeni bir işkence biçimi olarak devreye konulan “infaz yakma” politikasının kaynağında ise 5275 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi ile 31 Mart 2020’de Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe giren “Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelik” var.
İDARE VE GÖZLEM KURULLARI
AKP ve MHP tarafından Meclis’e getirilip, her iki partili vekillerin oylarıyla kabul edilen yönetmelikle infazını tamamlamış hükümlülerin “iyi halli olup, olmadıklarını” değerlendirmek üzere cezaevlerinde İdare ve Gözlem Kurulu (İGK) oluşturuldu.
Bu kurulların görevleri ise, hükümlüleri sınıflandırma ve gruplandırma, durumlarına uygun infaz kurumlarına ayrılmalarına karar verme, kalan cezalarını denetimli serbestlik tedbiri altında infaz etme veya ceza infaz kurumlarından doğrudan koşullu salıverilmeye esas “iyi hâl” değerlendirmelerini yapmak olarak belirlendi.
Oluşturulan İGK’ler, 1 Ocak 2021'den itibaren koşullu salıverme şartları oluşmuş hükümlüleri “iyi halli” olup olmadıkları hususunda değerlendirmeye tabi tutmaya başladı. Kendilerini doğrudan mahkeme yerine koyan bu kurullar, aldıkları kararlarda farklı gerekçeler öne sürülse de esasında “pişmanlığı” kabul etmemeleri nedeniyle bu zamana dek aralarında müebbet hapsa mahkum edilip, 30 yıldır cezaevinde olan 66 siyasi tutuklunun tahliyelerini engelledi.
MECLİS ARAŞTIRMASI TALEBİNE RET
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Grup Başkanvekilleri Meral Danış Beştaş ve Saruhan Oluç tarafından 14 Ekim’de koşullu salıverme şartları oluşmuş hükümlülerin idare ve gözlem kurulunun keyfi raporlarına binaen salıverilmemelerinin nedenlerinin araştırılması ve oluşan hak ihlallerinin giderilmesi amacıyla Meclis Başkanlığı’na araştırma önergesi verildi. Fakat bu önerge yine AKP ve MHP’li vekillerin oylarıyla reddedildi.
Mezopotamya Ajansı’nda yer alan habere göre Med Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuk Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED) ile Özgürlük İçin Hukukçular Derneği’nin (ÖHD) ellerindeki listelerin yanı sıra derlediğimiz bilgilere göre; hapis cezalarını tamamlamalarına rağmen İdare ve Gözlem Kurulları’nın kararlarıyla halen cezaevlerinde tutulmaya devam edilen 66 siyasi tutsak bulunuyor.
Haberde infazları yakılarak cezaevlerinde tutulan tutsaklar şunlar:
Ramazan Durmaz (Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi), Sadık Özbay (Diyarbakır D Tipi Cezaevi),Remziye Polat (İzmir Şakran Kadın Kapalı Cezaevi), Menderes Leyla (Tekirdağ 1 Nolu T Tipi Cezaevi), Atilla Coşkun (Düzce T Tipi Cezaevi), Enes Özalp (Kocaeli 2 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi), Ahmet Çakal (İzmir Şakran 2 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi), Leyla Akyıldız (Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi), Hamdin Demirkıran ( Balıkesir L Tipi Kapalı Cezaevi), Mazlum Erdem (Adana Ceyhan M Tipi Cezaevi), Şeyhmus Gezer ( Diyarbakır D Tipi Cezaevi), Sedat Karak (Maraş Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Kapalı Cezaevi), Resul Baltacı (Düzce Çilimli T Tipi Cezaevi) ,Doğan Kılıç (Silivri Cezaev), Dijwar Nesri İsmail (Afyon T Tipi Kapalı Cezaevi), Ceylan Bozkurt ( İzmir Şakran Cezaevi), Didar Boza (Şakran Cezaevi), Bayram Ari (Bolu F Tipi Cezaevi), Mehmet Savur (İzmir Şakran Cezaevi), Murat Aktaş (Kandıra 1 No’lu F Tipi Cezaevi), Aydın Değirmenci (Tokat T Tipi Kapalı Cezaevi), Medeni Fidan (Diyarbakır D Tipi), Bazi Bor (Diyarbakır 1 Nolu Cezaevi) Fesih Tekin (Mersin Kapalı Cezaevi), Vedat Turgut, Yakup Vadi ve Vedat Gültekin (Düzce T Tipi Cezaevi), Sima Doruk ve Nurşen Tekin (Tarsus Kadın Cezaevi), Mazlum Dursun, İskender Ağrali, Hakan Bilekçi, Sedat Abi, Kemal Kahraman, Ekrem Kaplan, Önder Hakan, Servet Özkan, Uğur Yiğit, Şaban Kanat, Mehmet Selim Polat, Halit Kaya ve İdris Işık (Van Yüksek Güvenlik Cezaevi), Merve İşleyici (Şakran Kadın Kapalı Cezaevi), Hakan Yıldız (Batman Yüksek Güvenlikli Cezaevi), Zozan Taş, Ferihe Değiş, Muazzez Alphan ve Pınar Işık (Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi), Sedat Kara (Maraş Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Kapalı Cezaevi), Mustafa Aka (Şakran 2 Nolu T Tipi), Zınar Demir (Osmaniye Cezaevi), Kazım Ateş (Bolu F Tipi), Doğan Kılıç, Mahfuz Biçen (Silivri Cezevi), Adnan Hamo (Balıkesir L Tipi Kapalı Cezaevi), Ebedin Aktaş (Tarsus Cezaevi), Özcan Sönmez (Beşiri Cezaevi), Şahin Gegez (Bandırma Kapalı Cezaevi), Abdurrahman Aşkan (Patnos L Tipi), Abdurrahim Çetinkaya (Afyonkarahisar Cezaevi) Şakir Bülbül, Aydın Akdoğan ve İsmail Yakın (Tekirdağ 2 No’lu F Tipi Cezaevi), Soner Öz, Erin Kutdenur ve Ali Asker Pamukçu ( Karakoçan K-1 Kapalı Cezaevi).