Soprano ve opera sanatçısı Pervin Chakar, Kürt modern dans sanatçısı ve balerin Leyla Bedirxan'ın mezarının bulunduğunu Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla duyurdu.
Chakar, "Kürt Prensesi, balerin/modern dans sanatçımız Leyla Bedirxan’ın mezarının yoğun çalışmalar sonucunda bulunduğunu öğrendim az önce. Emeği geçen herkese çok çok teşekkür ederim. Bize kalan mirasa ve sanatçılarımıza sahip çıkmak en büyük görevimiz olmalı. Mezarını Paris’te Saint-Cloud Mezarlığı’nda ziyaret edebilirsiniz. Ben de çiçeklerimle gideceğim” ifadelerini kullandı.
Chakar, paylaşımının devamında da mezarın bulunması için çaba gösterenlere teşekkür ederek “Bu araştırmada fiilen çalışan, düşüncelerini ileten, Leyla Bedîrxan hakkında bilgi sunan, herhangi bir biçimde katkısı olan; Pascal Boran, Mücahit Özden Hun, Behice Feride Demir, Leyla Safiye, Leyla Ataç, Rohat Alakom, Osman Aydın, Ahmet Kardam, Fatma Toksoy, Cihan Bazencir ve Melis Kaya'ya çok çok teşekkürler” dedi.
"Kocasıyla aynı mezarda yatıyor"
Serdar Karakuş adlı kullanıcı da Bedirxan'ın mezarının bulunmasına dair tarihçi Osman Aydın'ın verdiği şu bilgileri paylaştı:
“Mezarının nerede olduğu bilinmiyordu. Onun mezarını bulmak için ikimiz yoğun bir çabanın içine girdik. Çok zaman ve emek harcadık. Çok kişiyle temas kurduk. Pek çok yazışma yapıldı. Ne yazık ki çaldığımız kapılar açılmıyordu. Ama bulacağımıza inanıyorduk.
Sonunda o sanat abidesinin mezarını bulmayı başardık. Paris’te son yıllarında yaşadığı, 2 Rue du Pavillon adresindeki evini de artık biliyoruz.
Yönlendirmemiz sonucu Paris’te Saint-Cloud Mezarlığnda Kürtlerin bu büyük değerinin mezarını Pascal Boran kardeşemiz bulup, fotograflarını bize gönderdi. Leyla Bedirxan kocası Henri Touache ile aynı mezarda yatmaktadırlar.”
Leyla Bedirxan kimdir?
Leyla Bedirxan, ya da Avrupa'da kullanmayı tercih ettiği adıyla “Leila Bederkhan”, ilk modern dans sanatçısı Kürt kadındır.
Kürt tarihinde önemli bir yere sahip olan ünlü aile Bedirxanilerdendir.
1908’de doğdu, Yahudi bir anne olan Henriette Hornik ve Bedirhan ailesinden Abdulrezzak Bedirhan’ın kızı.
“Kürt prensesi” olarak anılır.
Bedirxan, Asur ve Mısır dans stillerinden esinlenerek oluşturduğu modern dans programı ile, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde gösteriler yaptı. Koreografisindeki tarihsel kökeni vurgulamak amacı ile performansını gerçek bir mekân ile biraraya getirdi ve Mısır'da Giza'daki büyük Sfenks'i arkaplan olarak kullandığı bir dans gösterisi gerçekleştirdi.
La Scala'da (Milano) 23 Ocak 1932 tarihinde prömiyeri yapılan ve koreografisi Léonide Massine'ye ait, Ottorino Respighi'nin Belkis, Regina di Saba (Saba Melikesi Belkıs) balesinde, Belkıs rolünde dans etti. Rol arkadaşı balet David Lichine, Salomon rolündeydi. Saba Melikesi Belkıs balesi 1930'ların sanat dünyasında sahnelenmiş en iddialı eserlerden biri olmuştur. Sitar gibi, klasik Batı müziği orkestrasında o zamana kadar kullanılmamış entrümanlara yer verilmiş, trompetler orkestradan çıkarılarak sahnenin arkasında çalınmış ve dekor tekniğinde rüzgar makinaları gibi o zaman için yeni sayılan yöntemler uygulanmıştı.
Milano Kent Arşivi'nde La Scala'daki prömiyerle ilgili bulunan belgelerde, basında yayımlanan ilk kritiklerde ve daha sonra da sanat tarihçilerinin analizlerinde Saba Melikesi Belkıs balesi için, La Scala Tiyatrosu tarihindeki en önemli oyun olduğu görüşü dile getirilmektedir.
Bedirxan’ın sahnelediği eserler
Dürzi Dansı (Danse Druse)
Pers Damgası (Estamp Persane)
Hiyeroglifler (Hiéroglyphe)
Dîlan (Kürt Dansı)
Kürt savaşçısı (Guerrier Kurde)
Tef (El Tar /Tambourin)
Fellahine