İktidarın kamu kaynaklarını özelleştirme yoluyla belli şirketlere peşkeş çekmesiyle yaşanmaya başlayan kayıplar, yaratılan denetimsizlik ile daha da büyüyor. Şirketler, devletin kontrol etmesini sağlayacak sistemleri kurmayı sürekli erteliyor, hükümet de yaptırım uygulamak yerine sürekli yeni erteleme kararları alıyor. Yok pahasına iktidara yakın şirketlere peşkeş çekilen elektrik dağıtımının kontrolü de yapılamıyor.
Kontrol sistemini kurmakla görevlendirilen şirketlere tanınan süre ertelemesinin sonuçları, Sayıştay’ın “hata” olarak nitelediği milyonlarca liralık tutar ile ifade ediliyor. 2019 yılında 389 milyon TL zarar eden TEDAŞ’ın hesaplarında aynı yıla dair 410 milyon TL’lik bir ‘hata’ tespit edildi.
İKTİDAR SÜREKLİ ERTELİYOR
Birgün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesi sonrası genel aydınlatma sayaçlarının tamamının uzaktan okuma kapsamına alınmasını sağlama görevi, dağıtım şirketlerine verildi. Ancak bu sistemin kurulması için tanınan süre, sürekli ertelendi. 6 Şubat 2020’de yürürlüğe giren “Genel Aydınlatma Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”le OSOS (Otomatik Sayaç Okuma Sistemi) kapsamındaki genel aydınlatma sayaçlarının tüketim değerlerinin TEDAŞ tarafından gerçek zamanlı izlenmesine ilişkin altyapının oluşturulması görevi 2019 sonundan 31 Aralık 2020’ye ertelendi. Geçen yılın sonunda hükümet, şirketlere yeniden bir yıl daha süre tanıdı.
SAYIŞTAY DENETÇİLERİ, VERİLERİN GÖNDERİLMEDİĞİNİ TESPİT ETTİ
Sayıştay denetçileri, TEDAŞ’ta yaptığı incelemelerde; 2019 genel aydınlatma abonelerinden 15 bin 837’sine ait veriler, 10 dağıtım şirketinden kesinti verisi, 7 dağıtım şirketinden elektriksel parametre verisi ve 6 dağıtım şirketinden enerji tüketim verisinin gönderilmediğini tespit etti.
Öte yandan dağıtım şirketleri tarafından TEDAŞ’a gönderilen genel aydınlatma verilerinin elektrik dağıtım şirketlerince OSOS yazılımları üzerinden gelen işlenmiş verileri kullanan web servis kanalıyla temin edilen veriler olduğu belirlendi. TEDAŞ Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan usul ve esaslar çerçevesinde veri gönderen herhangi bir elektrik dağıtım şirketinin bulunmadığı da ortaya çıktı.
410 MİLYONLUK 'HATA'
2019’da dağıtım şirketleri tarafından TEDAŞ’a gönderilen genel aydınlatma tutarlarının TEDAŞ Genel Aydınlatma Ödeme Programı kapsamında incelenmesi sonucu, 4 milyar 534 milyon kWh elektrik enerjisi tüketimi için toplam 410 milyon 897 bin 854 TL tutarında “hata” tespit edildi.
DENETÇİLERDEN UYARI: ALTYAPI TAMAMLANSIN
Denetçiler, tüketim verilerinin TEDAŞ tarafından kontrollerinin sağlıklı yapılabilmesi, tüketim değerlerinin TEDAŞ tarafından gerçek zamanlı izlenmesi için tüm elektrik dağıtım şirketlerinin altyapıyı tamamlanması gerektiği uyarısında bulundu. Bunun için tüm elektrik dağıtım şirketleri ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu nezdinde girişimlerde bulunulması da istendi.