AKP, bekçilere geniş yetkiler tanımaya devam ediyor. AKP’nin ateşli silahlara ve yetkisiz çakar kullanımına ilişkin ceza hükümleri ile iç güvenlik alanında düzenlemeler içeren 46 maddelik torba kanun teklifi TBMM İçişleri Komisyonu’nda kabul edildi. Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 2023’te verdiği kararla bekçilerin yurttaşları el ile dıştan arama, araçları dışarıdan bakıldığında içerisi görünen bölmelerin kontrol etme ibareleri iptal edilirken iktidar, AYM kararını yine görmezden geldi.
Torba kanun teklifi ile yeniden gündeme getirilen bu maddeler çarşı ve mahalle bekçilerinin çalışma koşulları, görev ve yetkileri düzenleniyor. Torba kanuna eklenen 42’inci maddeyle bekçilerin; kişilerin yaşamını tehlikeye sokabilecek bir eşyanın bulunduğu hususunda ‘yeterli şüphenin varlığı halinde’, kişiler üzerinde yoklama suretiyle el ile dıştan kontrol yapabileceği ve araçların dışarıdan bakıldığında içerisi görünen bölümlerini kontrol edebilmesinin önü açılacak.
AYM’nin aynı kararla iptal ettiği maddeler arasında, bekçilere, ‘görev bölgeleri içinde bulunan konut, işyeri ve araçlar gibi malların korunmasında sahipleri tarafından noksan alınan tedbirleri tamamlattırma’ yetkisi de yer alırken torba kanun teklifinde bu madde de eklendi.
HAPİS CEZASI OLAN GÜVENLİKÇİ OLABİLECEK
Adalet Komisyonu’nca kabul edilen torba kanun teklifinde yapılan değişiklikler bununla da sınırlı kalmadı. Teklifin 26’ıncı maddesine göre 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’da özel güvenlik görevlisi olabileceklerde aranacak koşullarda değişiklik yapılması öngörülüyor. Buna göre kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olanlar hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması halinde özel güvenlik görevlisi olabilme yolu açıldı.
Teklifle güvenlik görevlisi olabilmek için devletin güvenliğine, anayasal düzene ve işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu gibi suçlardan “mahkûm olmamak” koşuluna hakkında bu suçlardan hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilmemiş olmak şartı aranacak. Buna göre bu suçlardan 1 yıl veya üstünde hapis cezası alan kişiler, hükmün açıklanmasının geri bırakılması durumunda özel güvelik görevlisi olabilecek.
∗∗∗
ŞİDDETLE GÜNDEME GELİYORLAR
AKP eliyle geniş yetkilerle donatılan bekçiler, sık sık şiddet olaylarıyla gündemde yer alıyor. Yaşanan olayların bir kısmı şu şekilde:
• İstanbul: Esenyurt ilçesinde 2019 yılında saat 19.00’da GBT uygulaması yapmak isteyen bekçilerin, uygulamaya karşı çıkan yurttaşları ters kelepçe yaparak yere yatırdığı ve biber gazı sıktığı ortaya çıkmıştı.
• Samsun: 2023’te öğretmen Emir Karakum’u durdurarak GBT uygulaması yapan bekçiler, Karakum’un ayrıca çantasını aramak istedi. Çanta aramasına karşı çıkan Karakum polis ve bekçiler tarafından gözaltına alınmıştı. Karakum’un gözaltına alındığı sırada şiddet gördüğü ortaya çıkmıştı.
• Kocaeli: Haziran ayında Karamürsel ilçesinde C.H. adlı bir kişinin polis ve bekçiler tarafından sokak ortasında şiddet gördüğü ortaya çıkmıştı. Ters kelepçelenip yere yatırılan C.H., kendisini darbeden polis ve bekçilerden şikâyetçi olmuştu.
• Ankara: Mamak ilçesinde 2023 yılında kimlik gösterme tartışması sırasında Hasan Dinç adlı kişi, bekçiler tarafından darbedilmişti. Görevliye direnmekten ifade veren Dinç, bekçilerden şikâyetçi olmuştu.